Pifò pwopriyetè bèt kay bay bèt kay yo manje komèsyal. Paske manje komèsyal la gen avantaj nitrisyon konplè ak rich, manje pratik, elatriye. Selon diferan metòd pwosesis ak kontni dlo, manje bèt kay ka divize an manje sèk, manje semi-imid, ak manje an bwat; selon teksti a, manje bèt kay ka divize an manje melanje, manje mou imid, ak manje sèk. Pafwa li difisil pou chanje konpòtman manje yon bèt kay, menm si nouvo manje yo ofri bèt kay la gen yon bon balans nitrisyonèl epi li satisfè bezwen li yo.
Manje sèk pou bèt kay jeneralman gen 10% a 12% dlo. Manje sèk la gen ladan l tou manje an poud koryas, manje an granules, manje ki moulu ki graj, manje soufle sòti ak manje kwit nan fou, pami yo manje soufle sòti ki pi komen ak popilè a. Manje sèk pou bèt kay la konpoze sitou de grenn, sou-pwodui grenn, pwodwi soya, pwodwi bèt, sou-pwodui bèt (ki gen ladan sou-pwodui lèt), grès, vitamin ak mineral. Manje sèk pou chat anjeneral sòti. Chat pa gen mòtye, kidonk grenn manje chat yo dwe gen yon fòm ak yon gwosè pou koupe ak dan ensiziv olye pou yo moulen ak molè, epi pwosesis sòti a byen adapte pou akonpli egzijans espesyal sa a (Rokey ak Huber, 1994)(Nrc 2006).
Manje sèk soufle
01: Prensip Ekspansyon Ekstrizyon an
Pwosesis soufle a se melanje divès poud dapre fòmil ki fèt la, answit sibi kondisyone vapè, epi apre sa èkstrude anba tanperati ki wo ak presyon ki wo apre vyeyisman, epi Lè sa a, mwazi a nan sòti chanm èkstruzyon an bese sibitman nan tanperati ak presyon, sa ki lakòz patikil pwodwi yo elaji rapidman. Epi koupe nan fòm twa dimansyon ki nesesè a pa kouto a.
Pwosesis soufleman an kapab divize an soufleman sèk ak soufleman mouye selon kantite dlo ki ajoute a; selon prensip fonksyònman an, li kapab divize an soufleman èkstruzyon ak soufleman gaz cho-près. Èkstruzyon ak soufleman se yon pwosesis kondisyone ak tanperaj materyèl, èkstruzyon presyon kontinyèl, rediksyon presyon toudenkou, ak ekspansyon volim.
Kounye a, pifò nan manje chen yo vann sou mache a pwodui pa èkstruzyon ak soufleman. Pwosesis èkstruzyon ak soufleman an ka fè lanmidon ki nan manje a rive nan yon nivo jelatinizasyon ki apwopriye, pou amelyore dijesyon lanmidon pou bèt kay (Mercier ak Feillit, 1975) (Nrc 2006).
02: Pwosesis èkstruzyon ak gonfleman an
Metòd yon sistèm èkstruzyon modèn tipik se pou trete plizyè poud anvan, ajoute vapè ak dlo pou fè yo vin pi mou, pou materyèl yo vin pi mou, pou lanmidon an vin jelatinize, epi pou pwoteyin nan vin pi denatire tou. Nan pwosesis pwodiksyon manje bèt kay, pafwa yo ajoute sispansyon vyann, melas ak lòt sibstans pou amelyore gou.
Kondisyone se ekipman kondisyone ki pi souvan itilize pou pwodiksyon manje an granules. Kondisyone vapè se faktè ki pi enpòtan nan pwosesis pelleting la, epi kantite vapè ki ajoute a depann de kontni dlo ki mare nan manje a ak kalite manje a. Lè w ap kondisyone, li nesesè pou materyèl la ak vapè dlo a rete ase lontan nan kondisyone a, pou dlo a ka penetre nèt nan materyèl la. Si tan an twò kout, dlo a pa ka penetre nan materyèl la, men li rete sèlman sou sifas la sou fòm dlo lib. Li pa fezab pou operasyon pwosesis ki vin apre yo.
Kondisyone vapè gen yon kantite avantaj:
①Redui friksyon epi pwolonje lavi fim presyon an. Lè w ap tanpere, dlo a ka penetre nan materyèl la, epi dlo a ka itilize kòm yon lubrifyan pou diminye friksyon ki genyen ant materyèl la ak fim presyon an, kidonk diminye pèt fim presyon an epi pwolonje lavi sèvis la.
② Amelyore kapasite pwodiksyon an. Si kontni imidite a twò ba pandan èkstruzyon an, viskozite ant diferan konpozan materyèl yo ap pòv, epi kapasite fòmasyon an ap pòv tou. Ogmante kontni imidite a ka ogmante kapasite pwodiksyon grenn yo anpil, epi lè efè a bon, kapasite pwodiksyon an ka ogmante pa 30%.
③ Diminye konsomasyon enèji. Lè kontni imidite a ba, konsomasyon enèji pou ekstrisyon ki vin apre a ak lòt pwosesis yo ogmante, epi kantite operasyon yo ka redwi lè menm kantite manje a pwodui apre kondisyone vapè, kidonk diminye konsomasyon enèji.
④ Amelyore kalite patikil yo. Kontwole kantite vapè dlo ki ajoute selon diferan matyè premyè pandan tanperaj la ka amelyore kalite granul yo.
⑤ Amelyore sekirite alimantè. Pandan pwosesis kondisyone vapè a, vapè tanperati ki wo a ka touye divès mikwo-òganis patojèn ki genyen nan divès materyèl manje epi amelyore sekirite alimantè.
Apre kondisyone, divès poud yo voye dirèkteman nan chanm èkstruzyon èkstrudè a, epi yo ajoute plis vapè, dlo, epi pafwa sispansyon poud grenn koryas, sispansyon vyann, elatriye. Chanm èkstruzyon an se pati santral sistèm èkstruzyon an, epi pati sa a konplete pifò nan travay sistèm nan an antye. Li gen ladan vis, manch ak mwazi elatriye. Konpozan sa a pral detèmine si èkstrudè a pral yon vis senp oswa doub, si li gen de aks paralèl li pral yon èkstrudè vis doub, si li gen sèlman youn Lè sa a, li pral yon èkstrudè vis senp. Fonksyon prensipal pati sa a se melanje ak kwit engredyan yo, epi li ka ranpli ak dlo oswa gaz selon sitiyasyon aktyèl la. Chanm èkstruzyon an divize an pati manje, pati melanj ak pati kwit manje. Seksyon melanj lan se antre kote poud apeze a antre nan chanm èkstruzyon an, epi dansite materyèl bwit la trè ba nan moman sa a; Lè presyon entèn seksyon melanj lan ogmante, dansite matyè premyè a ogmante piti piti tou, epi tanperati ak presyon nan seksyon kwit manje a ogmante rapidman. Estrikti matyè premyè a kòmanse chanje. Friksyon ki genyen ant poud lan ak miray barik la, vis la, ak poud lan ap vin pi gwo chak jou, epi divès poud yo kwit epi mi anba efè konbine friksyon, fòs tayman ak chofaj. Tanperati nan chanm èkstruzyon an ka jelatinize pifò lanmidon an epi dezaktive pifò mikwo-òganis patojèn yo.
Kounye a, gen kèk manifakti manje bèt kay ki ajoute melanj vyann nan pwosesis èkstruzyon an, sa ki pèmèt yo itilize vyann fre nan resèt olye de vyann sèk sèlman. Akòz kontni imidite ki pi wo nan vyann ki pa trete a, sa pèmèt yon pwopòsyon ogmante nan materyèl animal nan konpozisyon materyèl manje a. Ogmante kontni vyann fre a bay moun yon santiman kalite siperyè.
Pwosesis èkstruzyon an gen plizyè avantaj:
①Tanperati ki wo ak presyon ki wo ki pwodui nan pwosesis èkstruzyon an ka esterilize efektivman;
② Li ka ogmante anpil degre ekspansyon lanmidon an. Gen prèv ki montre pwosesis èkstruzyon an ka fè degre ekspansyon lanmidon an rive plis pase 90%, kidonk dijesyon lanmidon pou bèt kay amelyore anpil tou;
③ Yo denatire plizyè pwoteyin nan matyè premyè pou amelyore dijesyon pwoteyin;
④ Elimine divès faktè anti-nitrisyonèl nan materyèl manje, tankou antitripsin nan soya.
Gen yon mwazi nan sòti èkstrudè a, epi lè matyè premyè èkstrude a pase nan mwazi a, volim nan ogmante rapidman akòz gout sibit nan tanperati ak presyon. Lè yo chanje twou mwazi yo, manifaktirè manje bèt kay yo ka pwodui manje bèt kay nan plizyè konbinezon fòm, gwosè ak koulè. Kapasite sa a pou konbine aktyèlman trè enpòtan pandan mache a ap evolye, men pa gen anpil chanjman ki ka fèt an tèm de satisfè konvenyans nitrisyonèl manje bèt kay la.
Pwodwi soufle a koupe an granules ki gen yon sèten longè pa yon kouto rotary. Kouto a ekipe ak 1 a 6 lam. Pou ajiste vitès wotasyon li, anjeneral se yon ti motè sèlman ki kondwi kouto a.
Kontni grès nan manje bèt kay sèk ekstrize a varye ant 6% ak plis pase 25%. Sepandan, yon kontni grès ki twò wo pa ka ajoute nan pwosesis ekstrizyon an, paske tanperati ki wo ak presyon ki wo nan pwosesis ekstrizyon an ap afekte asid gra ensature yo, epi tou ekstrizyon ak mwazi manje. Se poutèt sa, metòd pou flite grès sou sifas la apre gonfleman an jeneralman itilize pou ogmante kontni grès pwodwi a. Grès cho ki flite sou sifas manje gonfle a absòbe fasilman. Kantite enjeksyon gaz la ka ajiste lè w ajiste vitès pwodiksyon an ak vitès adisyon grès la, men metòd sa a gen tandans fè gwo erè. Dènyèman, yo te devlope yon metòd kontwòl ki ka ajiste kantite adisyon grès la. Sistèm sa a gen ladan sistèm règleman vitès ak sistèm ponp lwil enjeksyon presyon pozitif, erè li se nan 10%. Lè w ap flite, li nesesè pou grès la rive plis pase 5%, sinon li pa ka flite respire. Li komen pou flite dijere pwoteyin ak/oswa gou sou sifas manje bèt kay pou amelyore akseptasyon manje a (Corbin, 2000) (Nrc2006).
Apre yo fin fè èkstruzyon ak soufleman an, yo bezwen seche l pou retire vapè ak dlo ki enjekte pandan pwosesis èkstruzyon an. Anjeneral, imidite nan manje a ka rive nan 22% a 28% pandan pwosesis la, epi apre pwosesis la, yo bezwen seche l pou fè imidite a rive nan 10% a 12% pou adapte ak dire lavi pwodwi a. Pwosesis siye a jeneralman fini ak yon secheuz kontinyèl ak yon refwadisè separe oswa yon konbinezon secheuz ak refwadisè. San yon siye apwopriye, manje bèt kay ki sòti nan èkstruzyon an ka vin gate, ak flè mikwòb ak kwasans chanpiyon nan yon vitès alarmant. Pifò nan mikwo-òganis sa yo ka fè chat ak chen malad, pa egzanp, menm yon ti kantite toksin ki pwodui pa mwazi nan yon sak manje chen ka afekte chen. Mezi ki souvan itilize pou kantite dlo gratis nan manje bèt kay se endèks aktivite dlo a, ki defini kòm rapò ekilib presyon dlo lokal la ak presyon vapè sou sifas manje bèt kay la nan menm tanperati a. An jeneral, pifò bakteri pa ka grandi si aktivite dlo a pi ba pase 0.91. Si aktivite dlo a pi ba pase 0.80, pifò mwazi p ap ka grandi nonplis.
Li trè enpòtan pou kontwole kantite imidite pwodwi a pandan pwosesis siye manje bèt kay la. Pa egzanp, lè imidite pwodwi a seche soti nan 25% a 10%, 200kg dlo dwe evapore pou pwodui 1000kg manje sèk, epi lè imidite a seche soti nan 25% a 12%, li nesesè pou pwodui 1000kg manje. Manje a sèlman bezwen evapore 173kg dlo. Pifò manje bèt kay seche nan secheuz sikilè.
03: Avantaj Manje Soufle Ekstrè pou Bèt Kay
Anplis avantaj bon gou li genyen, manje bèt kay soufle gen yon seri lòt avantaj tou:
①Tanperati ki wo, presyon ki wo, imidite ki wo ak divès efè mekanik nan pwosesis gonfleman manje a ka ogmante anpil degre jelatinizasyon lanmidon nan manje a, denatire pwoteyin ki ladan l, epi detwi lipaz ki pwodui pa divès mikwo-òganis an menm tan pou fè grès la pi estab. Li benefik pou amelyore dijesyon bèt yo ak to itilizasyon manje a.
② Tanperati ki wo ak presyon ki wo nan matyè premyè a nan chanm èkstruzyon an ka touye yon varyete mikwo-òganis patojèn ki genyen nan matyè premyè a, pou manje a ka satisfè egzijans ijyèn ki enpòtan yo epi anpeche divès maladi nan aparèy dijestif ki koze pa manje.
③Ekstrizyon ak soufle ka pwodui pwodwi granulaire nan divès fòm, tankou manje chat ka pwodui nan fòm pwason, manje chen ka pwodui nan fòm ti zo, sa ki ka amelyore anvi bèt kay yo pou manje.
④ Yo ka amelyore dijèstibilite manje a lè yo soufle l, epi yo ka amelyore gou ak bon sant manje a, sa ki patikilyèman enpòtan pou jèn chen ak chat ki gen ògàn dijestif ki poko devlope.
⑤ Kontni dlo nan manje grenn sèk ekstrè a se sèlman 10%-12%, ki ka estoke pou yon tan long san yo pa lakòz kanni.
04: Efè èkstruzyon sou dijesyon eleman nitritif yo
Pwosesis èkstruzyon manje bèt kay la gen yon enpak siyifikatif sou dijesyon divès eleman nitritif, espesyalman lanmidon, pwoteyin, grès ak vitamin.
Lanmidon sibi jelatinizasyon anba aksyon konbine tanperati ki wo, presyon ki wo, ak imidite pandan tanperaman ak èkstruzyon. Pwosesis espesifik la se ke lanmidon ki nan melanj poud lan kòmanse absòbe dlo epi fonn nan kondisyone vapè a, epi pèdi estrikti kristal orijinal la. Pandan pwosesis èkstruzyon an, ak ogmantasyon imidite, tanperati, ak presyon an plis, efè anfle lanmidon an vin pi entansifye, epi nan yon sèten mezi, granul lanmidon yo kòmanse kraze, epi nan moman sa a, lanmidon an kòmanse jelatinize. Lè materyèl èkstrude a soti nan mwazi a, paske presyon an desann sibitman nan presyon atmosferik, granul lanmidon yo pete byen file, epi degre jelatinizasyon an ogmante tou byen file. Tanperati ak presyon nan pwosesis èkstruzyon an afekte dirèkteman degre jelatinizasyon lanmidon an. Mercier et al. (1975) te jwenn ke lè kontni dlo a te 25%, tanperati ekspansyon optimal lanmidon mayi a te 170-200oC. Nan entèval sa a, dijèstibilite in vitro lanmidon apre jelatinizasyon an te kapab rive nan 80%. Konpare ak dijèstibilite anvan ekspansyon an (18%), li te ogmante anpil pa 18%. Chiang et al. (1977) te jwenn ke degre jelatinizasyon lanmidon an te ogmante ak ogmantasyon tanperati a nan entèval 65-110oC, men degre jelatinizasyon lanmidon an te diminye ak ogmantasyon vitès alimantasyon an.
Pwosesis Kondisyònman Vapè ak Ekstrizyon an gen yon enpak siyifikatif tou sou Dijesyon Pwoteyin, epi tandans jeneral la se pou fè Pwoteyin nan chanje nan direksyon ki benefisye pou dijesyon bèt yo. Anba aksyon Kondisyònman Vapè ak Presyon Mekanik, Pwoteyin nan denatire pou fòme granules, epi solubilite nan dlo a diminye. Plis kontni pwoteyin nan wo, se plis solubilite nan dlo a diminye.
Jelatinizasyon lanmidon an gen yon enpak siyifikatif tou sou solubilite pwoteyin nan dlo. Lanmidon jelatinize a fòme yon estrikti manbràn vlope pwoteyin nan, sa ki lakòz yon diminisyon nan solubilite pwoteyin nan dlo.
Apre pwoteyin nan fin elaji, estrikti li chanje tou, epi estrikti kwatènè li degrade nan yon estrikti tèrsyè oswa menm segondè, ki diminye anpil tan idwoliz pwoteyin pandan dijesyon. Sepandan, asid glutamik oswa asid aspartik andedan pwoteyin nan pral reyaji ak lizin, ki diminye to itilizasyon lizin. Reyaksyon Maillard ant gwoup ε-amino asid amine yo ak sik nan tanperati ki pi wo diminye tou dijesyon pwoteyin yo. Faktè anti-nitrisyonèl nan matyè premyè yo, tankou antitripsin, detwi tou lè yo chofe, ki amelyore dijesyon pwoteyin pa bèt yo nan yon lòt aspè.
Pandan tout pwosesis pwodiksyon an, kontni pwoteyin nan manje a rete fondamantalman menm jan, epi puisans asid amine yo pa chanje anpil.
Lè pòs la: 2 Mas 2023